حامد حمیدزاده، نوازنده بیس با سابقهای پربار در موسیقی ایران، یکی از چهرههای کلیدی و تأثیرگذار در صحنه موسیقی مستقل است که هم در گروههای مختلفی فعالیت داشته و هم تجربه همکاری با چهرههای مطرح موسیقی پاپ را در کارنامه دارد. از گروههای زیرزمینی مثل سکوت شرق، بالگرد، بیبند و جالبوت گرفته تا اجرا در کنار خوانندگانی چون مهدی یراحی و سیروان خسروی، مسیر هنری حمیدزاده بازتابی از تلاش، سازش، و خلاقیت در دل محدودیتهاست.
آغاز مسیر با الهام از متالیکا
ورود حامد به دنیای موسیقی با کشف ژانرهای heavy metal و thrash metal در سنین نوجوانی آغاز شد. تماشای اجرای Cliff Burton، نوازنده افسانهای بیس گروه Metallica، نقطه عطفی در زندگیاش بود. صدای عمیق و تأثیرگذار بیس او را شیفته خود کرد. هرچند پیش از آن نیز در یک اجرای فلامنکو در فرهنگسرای بهمن برای اولینبار بیس را از نزدیک دیده بود، اما با دیدن اجرای متالیکا بود که تصمیم نهاییاش را گرفت.
یادگیری ساز در فضای نامهربان آموزشی
در سالهای ابتدایی، آموزش بیس در ایران با چالشهای جدی همراه بود. بسیاری از آموزشگاهها این ساز را جدی نمیگرفتند و هنرجویان را به سمت گیتار سوق میدادند. با این حال، حامد موفق شد نزد بهمن نصری، یکی از معدود معلمان جدی بیس، آموزش ببیند. بعدها، آشنایی با کسرا سبکتکین – که در آن زمان خود نیز تازه مسیر نوازندگی را آغاز کرده بود – باعث شد روند یادگیری او وجهی همزمان از آموزش و رفاقت پیدا کند.
سکوت شرق؛ هفت سال تمرین بیانتشار
یکی از اولین گروههای جدی او سکوت شرق بود که با همکاری پیام اسلامی و امیرعلی طاهری شکل گرفت. پیام اسلامی نقش اصلی را در آهنگسازی گروه داشت و تمرینات گروه بسیار فشرده و حرفهای بود. با این حال، چالشهای قانونی و فنی برای ضبط و انتشار آثار، بهویژه فقدان مجوز، باعث شد گروه هیچگاه آثار خود را منتشر نکند و نهایتاً پس از حدود ۷ سال فعالیت، خاموش شود.
بالگرد؛ از تمرینات منظم تا اجراهای اروپایی
در ادامه، حمیدزاده به گروه بالگرد پیوست؛ گروهی که با همراهی دوستان قدیمی مانند شکل گرفت. تمرینات منظم (دو بار در هفته) و تمرکز روی بازنوازی آثار Red Hot Chili Peppers باعث شد اعضای گروه به هماهنگی بالایی برسند. آلبوم اول آنها با عنوان زیگیلند در سالهای ۱۳۸۶ یا ۱۳۸۷ با انتشار مستقل در کانادا منتشر شد؛ اما تلاش برای توزیع آن در ایران با توقیف و نابودی نسخههای فیزیکی مواجه شد.
تغییراتی در ترکیب گروه منجر به اجرای بالگرد در کشورهای اروپایی شد. پس از انتشار آلبوم دوم با عنوان رجالضالین و مشکلات مشابه در انتشار داخلی، گروه با تغییراتی در اعضا، به فعالیت ادامه داد.
تجربه در پروژههای دیگر: بیبند، جالبوت، ایران 11 و…
حامد حمیدزاده از جمله نوازندگانی است که همواره به دنبال تجربههای تازه بوده است. او در گروه بیبند با بهزاد خیاوچی (Behzad Khiavchi) و کسری سبکتکین همکاری کرده که تولیداتشان عمدتاً از راه دور و بر پایه تبادل فایل انجام میشود. در گروه جالبوت، فضای ریتمیک موسیقی جنوب ایران (مخصوصاً بندری و هرمزگانی) را تجربه کرد؛ و در پروژه ایران ۱۱ به همراه رامین بهنا، در فضایی بدون استفاده از سازهای ایرانی و با محوریت گیتار، درگیر آزمون و خطاهای ژانری شد.
از همکاری با خوانندگان پاپ تا بازگشت به ریشهها
در حدود ۳۵ سالگی، حامد تجربه کار در ارکسترهای پاپ را آغاز کرد. اولین همکاری جدی او با سیروان خسروی بود که حدود دو سال ادامه داشت. پس از آن با خوانندگانی مانند فرزاد فرزین، اخشابی و در نهایت مهدی یراحی همراه شد. با اینکه تجربه در این فضا برای او از نظر مالی و حرفهای مفید بود، اما در نهایت تصمیم گرفت به پروژههای شخصیتر بازگردد.
او معتقد است نوازندگی در ارکسترهای پاپ، چالشهای متفاوتی دارد و «آبدیدهگی» خاص خود را میطلبد، اما ترجیح میدهد انرژیاش را صرف فضاهایی کند که از نظر فکری و احساسی با او همراستا هستند.
نقدی بر وضعیت موسیقی مستقل در ایران
حمیدزاده نگاه تند و صریحی به فضای موسیقی مستقل در ایران دارد. او سانسور، مجوزهای دستوپاگیر، و فقدان حمایت رسانهای را از بزرگترین موانع رشد موسیقی مستقل میداند. از نظر او، فضای فرهنگی فعلی نهتنها یاریگر نیست، بلکه با ایجاد ترس، مداخلههای بیجا، و توزیع ناعادلانه منابع، در حال تضعیف هنرمندان واقعی است. تجربههای تلخ او در مواجهه با سیستم مجوز و توقیف آثار، گویای آن است که بسیاری از استعدادها، بدون آنکه فرصت شنیده شدن پیدا کنند، به خاموشی میگرایند.
او همچنین از چالشهای درونگروهی نیز سخن میگوید: اینکه در بسیاری از پروژهها، منافع شخصی اعضا بر منافع جمعی سایه میافکند و همین موضوع مانع رشد و پایداری گروههای مستقل میشود.