حمزه یگانه، نوازنده‌ی چیره‌دست پیانو و آهنگسازی نوآور، از چهره‌های تأثیرگذار موسیقی جاز و تلفیقی ایران به شمار می‌رود. صدای شخصی او، تلفیقی از Jazz، Rock، موسیقی کلاسیک و ریشه‌های بومی ایران است؛ نگاهی نو و مستقل که در طول سال‌ها تجربه، تمرین و جست‌وجو شکل گرفته است.
آغاز راه از خانه‌ای پر از موسیقی
یگانه از همان کودکی در فضایی آشنا با موسیقی رشد کرد. پدرش که در دوران دانشجویی سازهایی چون گیتار، درامز و ارگ می‌نواخت، خانه را با صداهای Jethro Tull، Pink Floyd و موسیقی Progressive Rock پر می‌کرد. اولین لمس پیانو از طریق ساز عمه‌اش و تشویق عمویی که عاشق پیانوی Jazz بود، مسیر او را به‌سمت نوازندگی هدایت کرد؛ مسیری که از حدود ۱۶ سالگی به‌طور جدی آغاز شد.
پیانو؛ از کلاسیک تا Jazz
هرچند حمزه یگانه با پیانوی Jazz وارد دنیای موسیقی شد، اما خیلی زود بنا به توصیه‌ی استادش ریموند موسسیان، مسیر خود را به‌سمت موسیقی کلاسیک گشود و نزدیک به یک دهه نزد گاگیک بابایان آموزش دید. او باور دارد تسلط بر تکنیک و “تاچ” پیانوی کلاسیک برای اجرای Jazz ضروری است. بعدها در دانشگاه، از آموزش‌های رافائل میناسکانیان نیز بهره برد.
یکی از مهارت‌های کلیدی او، Transcribing یا درآوردن موسیقی با گوش است؛ قابلیتی که از همان سال‌های ابتدایی به‌طور خودجوش در وجودش پرورش یافت. این مهارت، امروز به‌عنوان نیرویی محرک در آهنگسازی و نوازندگی‌اش شناخته می‌شود. تأثیر Keith Emerson و سبک Progressive Rock نیز نقش پررنگی در نگاه تلفیقی او داشته‌اند.
آهنگسازی، اجرا و صدابرداری
برای یگانه، آهنگسازی و نوازندگی دو مسیر جدا نیستند. او هم‌زمان با توسعه‌ی قطعات خود، همواره در حال اجرا و تجربه‌ی زنده‌ی موسیقی است. در سال‌های اخیر، علاقه‌ی ویژه‌ای به صدابرداری، جزئیات صوتی و فرآیند میکس پیدا کرده است. او حالا نه فقط به‌عنوان نوازنده و آهنگساز، بلکه به‌عنوان صدابردار و Producer هم بر آثار خود نظارت دارد.
ورود به جهان موسیقی نواحی
جست‌وجوی یگانه در موسیقی ایران، او را به سمت موسیقی نواحی، به‌ویژه موسیقی بلوچی کشاند. برای پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، سوئیت سمفونیکی با الهام از فضاها و گام‌های منحصربه‌فرد موسیقی بلوچی ساخت. به همین منظور، نواختن ساز بومی بنجو را آموخت و ردیف‌های آن را با گوش از نوازندگان محلی استخراج کرد. استفاده از ریتم‌های خاص ایرانی همچون “مغلی” با ضرب‌آهنگ هفت‌ضربی، در بسیاری از آثار او دیده می‌شود.
پروژه‌ها و همکاری‌های شاخص
فعالیت‌های گروهی حمزه یگانه طیف گسترده‌ای دارد. او از طریق تشکیل گروه آنلاین Iran Jazz Society و حضور در jam sessionهای خانگی، با بسیاری از موزیسین‌های مطرح آشنا شد. از جمله مهم‌ترین گروه‌های او، می‌توان به نایما اشاره کرد؛ گروهی که با حضور امین طاهری، دارا دارایی و رضا کولغانی شکل گرفت و بعدها با هنرمندانی چون ماکان اشگواری نیز همکاری داشت. آلبوم زنده‌ی ساحل تهران از دستاوردهای این گروه است. یگانه در نظر دارد نایما را با تمرکز بر قطعات بی‌کلام و تلفیقی دوباره احیا کند.
در کنار آن، پروژه‌های دیگری همچون آلبوم قالی ایرانی با کاوه سروریان، گروه آهیل با فضای Blues و Rock با همکاری بابک صفرنژاد، و پروژه‌ی بشنو از نی با صدای مجید سالاری از دیگر تجربیات مهم اوست. در این پروژه‌ها او نقش اصلی در نوازندگی پیانو و Arranging را ایفا کرده است. همکاری با هنرمندانی نظیر صدف (در آلبوم پرواز لحظه‌ها بر اساس اشعار خیام)، مانی رهنما، چارتار، آرین کشیشی و پیتر سلیمانی‌پور، بازتابی از گستره‌ی فعالیت‌های او در صحنه‌ی موسیقی ایران است.
آلبوم‌ها و آثار انفرادی
آلبوم آواره اولین تجربه‌ی رسمی انتشار یگانه بود؛ تلفیقی از Jazz و رنگ‌مایه‌های ایرانی. در دوران اقامت در اتریش، آلبوم کاهگل را خلق کرد. اما پس از دوران کرونا، فعالیت او در حوزه‌ی آثار شخصی شتاب بیشتری گرفت.
آلبوم هر روز را نقطه‌ی عطف کار خود می‌داند؛ اثری که تمامی سازها را خود نواخته و Mix آن را نیز به‌تنهایی انجام داده است. این آلبوم شامل عناصری از World Music و قطعاتی در فضای Progressive Rock است. آلبوم فال‌ها (تکنیکی‌ترین پروژه‌ی او) دیگر نمونه‌ای از نگاه تجربی و خلاقانه‌ی او هستند. همچنین کتاب آموزشی او شامل تنظیم‌هایی برای پیانو از قطعات موسیقی ایرانی، با استقبال قابل توجهی روبه‌رو شده است.
جایگاه در موسیقی جاز ایران
حمزه یگانه از جمله هنرمندانی‌ست که به‌طور جدی به وجود “جز ایرانی” باور دارد؛ صدایی مستقل با ویژگی‌هایی متمایز از Jazz غربی. به باور او، بسیاری از موزیسین‌ها در مواجهه با تکرار در سبک‌های دیگر، به دنیای جز پناه می‌برند تا در پیچیدگی‌های هارمونی و ریتم آن تنوعی تازه بیابند.
او نسل جدید نوازندگان ایرانی را حامل صداهای تازه‌ای می‌داند؛ نسلی که با ترکیب Jazz با سبک‌هایی چون Lo-fi و Hip Hop افق‌های جدیدی می‌سازند. هرچند نبود فرصت‌های اجرای زنده و تورهای گسترده چالشی برای این مسیر است، اما فعالیت مستمر هنرمندانی چون یگانه، صدای این صحنه را همچنان زنده نگه داشته است.
