مزدا انصاری، آهنگساز، نوازنده پیانو و تنظیم‌کننده‌ی باسابقه‌ی ایرانی، از جمله هنرمندانی است که مسیر هنری‌اش را در بستر آموزه‌های اساتید برجسته‌ی موسیقی ایران و با پایبندی به سنت و نوآوری طی کرده است. او افتخار شاگردی استاد جواد معروفی در نوازندگی پیانو و استادان حسین دهلوی و فرهاد فخرالدینی در آهنگسازی را در کارنامه دارد؛ تجربه‌ای که تاثیر عمیقی بر شیوه‌ی موسیقایی و نگاه هنری‌اش گذاشته است.
آغاز مسیر: از خانواده‌ای فرهنگی تا کلاس استاد معروفی
علاقه‌ی مزدا انصاری به موسیقی در بستر خانواده‌ای فرهنگی در مشهد شکل گرفت. مادر او دبیر ادبیات و معاون دبیرستان رضا شاه کبیر بود، و بسیاری از خویشاوندانش مانند دایی‌ها و خاله‌هایش نوازندگی تار و ویولن را در فضای خانوادگی دنبال می‌کردند. ارتباط خانوادگی با محمدرضا شجریان نیز یکی از تاثیرگذارترین عوامل در شکل‌گیری ذهنیت موسیقایی او بود.
او از کودکی شیفته‌ی پیانو بود و سرانجام در سال ۱۳۵۶ موفق شد این ساز را تهیه کند. اما یافتن استادی در سطح استاد جواد معروفی آسان نبود. انصاری سه سال برای رسیدن به کلاس‌های معروفی تلاش کرد و سرانجام از سال ۱۳۶۳ به مدت یک‌سال و نیم نزد این استاد برجسته به آموزش پیانو پرداخت.
آشنایی با بزرگان موسیقی ایران
در سال ۱۳۶۴، حضور در مراسم ختم بنان نقطه‌ی عطفی در زندگی حرفه‌ای مزدا انصاری بود. نوازندگی پیانوی او در این مراسم توجه حسین سرشار را جلب کرد و همکاری کوتاهی میان آن دو شکل گرفت. این مراسم فرصتی برای آشنایی با استادان مهدی خالدی و عبدالعلی وزیری نیز فراهم کرد. جمله‌ی به‌یادماندنی استاد وزیری درباره‌ی او که گفت: «مزدا خودشو تو این دل من جا کرد»، نشان از تأثیر اولیه‌ی عمیق انصاری بر بزرگان موسیقی آن دوران دارد.
آموزش آهنگسازی؛ آغاز مسیر آکادمیک
اولین گام‌های جدی انصاری در آهنگسازی با تلاش برای ورود به کلاس‌های خصوصی استاد حسین دهلوی آغاز شد؛ اگرچه ابتدا با مخالفت ایشان روبه‌رو شد. اما پس از دیداری در منزل انصاری با حضور استاد وزیری، دهلوی شخصاً پیشنهاد آموزش داد. انصاری تمام مباحث هارمونی را در چهار ماه نزد ایشان آموخت و نخستین شاگرد رسمی او پس از انقلاب شد.
سپس نزد استاد فرهاد فخرالدینی، مباحثی مانند کنترپوان، سازشناسی، ارکستراسیون، تلفیق شعر و موسیقی و ریتم را دنبال کرد. به گفته‌ی خودش، این دوران یکی از افتخارآمیزترین مراحل زندگی حرفه‌ای‌اش بود.
فعالیت در صداوسیما و شروع حرفه‌ای آهنگسازی
مزدا انصاری از سال ۱۳۶۵ تدریس موسیقی را آغاز کرد و پس از پایان سربازی در سال ۱۳۷۲ وارد سازمان صداوسیما شد. او ۱۷ سال در این سازمان مشغول به کار بود و آهنگسازی برای تولیدات مختلف را به صورت پروژه‌ای انجام می‌داد.
با وجود حضور در شورای موسیقی صداوسیما، او این دوره را تجربه‌ای تلخ توصیف می‌کند؛ تجربه‌ای که سرشار از تنگ‌نظری و منفعت‌طلبی بود. در نهایت، در سال ۱۳۸۸ برای همیشه از صداوسیما جدا شد و مسیر مستقل هنری‌اش را به‌عنوان آهنگساز حرفه‌ای ادامه داد.
آثار شاخص و همکاری با بزرگان موسیقی
یکی از شاخص‌ترین آثار انصاری، آلبوم “آه باران” با صدای محمدرضا شجریان است. این اثر از اجرای بداهه‌ی شجریان بر شعری از فریدون مشیری در سال ۱۳۷۹ الهام گرفت و پس از هشت سال تلاش، منتشر شد. در این آلبوم، انصاری آثاری از مرتضی محجوبی مانند “نوای نی” را با روایتی جدید بازنویسی و تنظیم کرد.
همکاری با همایون شجریان در آلبوم “شب جدایی” نیز موفقیت‌آمیز بود. این اثر که به بازآفرینی آثار موسیقی سنتی اختصاص داشت، به‌ویژه در بخش ساز و آواز، بسیار مورد توجه قرار گرفت. قطعه‌ی “شب جدایی” ابتدا برای صداوسیما ساخته و پخش شد و سپس در قالب آلبوم منتشر گردید.
از دیگر آثار او می‌توان به آلبوم “مرغ حق” با صدای کاوه دیلمی اشاره کرد. همچنین آلبوم “در آغوش ماه” با صدای مهدیه محمدخانی نخستین تجربه‌ی او در همکاری با خوانندگان زن بود. این آلبوم شامل بازنویسی و آثار ارکسترال جدید بود و زمینه‌ساز همکاری‌های بیشتر او با خوانندگان زن شد؛ همکاری‌هایی که تعداد آن‌ها به بیش از ۲۰ نفر می‌رسد.
پیانوی ایرانی از نگاه مزدا انصاری
انصاری علاقه‌ی ویژه‌ای به پیانوی ایرانی، به‌ویژه شیوه‌ی مرتضی محجوبی دارد. در این سبک، کوک پیانو برای اجرا در دستگاه‌های مختلف موسیقی ایرانی (مانند سه‌گاه و ابوعطا) تغییر می‌کند و صدایی خاص و منحصر‌به‌فرد ایجاد می‌کند.
او با استفاده از تکنولوژی و ابزارهایی مانند VST، تلاش کرده صدای پیانوی دوران برنامه‌ی گل‌ها را بازسازی کند. یکی از پروژه‌های شاخص او، بازنوازی و ضبط آثاری از محجوبی است که هرگز توسط خود او نواخته نشده بودند. این آلبوم، نخستین و به گفته‌ی خودش، آخرین آلبوم پیانوی انصاری با مجوز رسمی در ایران است.
دیدگاه‌های انتقادی و باور به هنر مستقل
مزدا انصاری ضمن ابراز علاقه به فرهنگ موسیقایی برنامه‌ی گل‌ها و تأکید بر ارزش‌های ادبی و هنری آن، از برخی اشکالات رایج در آن دوران نیز انتقاد می‌کند؛ مانند استفاده‌ی بی‌مورد از موسیقی زیر دکلمه یا تقسیم قطعه‌ای کامل میان چند برنامه.
او به شدت از فضای امروز موسیقی ایران، نقش منفی رسانه‌های رسمی، و روند نزولی سلیقه‌ی عمومی انتقاد دارد. به اعتقاد او، سطحی‌سازی موسیقی در ایران، نتیجه‌ی برنامه‌ریزی هدفمند است.
انصاری از سال ۱۴۰۱ به بعد، هیچ‌گونه مجوزی از نهادهای رسمی دریافت نکرده و نمی‌خواهد نیز دریافت کند. او بر فعالیت در فضای مستقل تأکید دارد و حمایت از خوانندگان زن را یکی از اهداف جدی خود می‌داند.
نتیجه‌گیری
مزدا انصاری یکی از چهره‌های تاثیرگذار موسیقی ایران در دهه‌های اخیر است. او با بهره‌گیری از آموزش‌های سنتی، پایبندی به ارزش‌های موسیقایی، و بهره‌گیری هوشمندانه از ابزارهای روز، توانسته جایگاه منحصربه‌فردی برای خود بسازد. تلاش‌های او در بازآفرینی پیانوی ایرانی، حمایت از صدای زنان، و حفظ کیفیت در آهنگسازی، نمونه‌ای از هنرمندی متعهد و اصیل در دوران پرچالش امروز است.
