سعید یعقوبیان از چهره‌های چندوجهی و اثرگذار در عرصه موسیقی ایران است؛ فردی که سال‌هاست در حوزه‌های پژوهش، نقد، آموزش و تولید محتوا درباره موسیقی فعالیت می‌کند. او نه تنها مدرس موسیقی است، بلکه با دغدغه‌هایی عمیق‌تر از آموزش صرف، سعی دارد مخاطب را به «تفکر درباره موسیقی» دعوت کند. به گفته خودش، بخش مهمی از فعالیت‌های او – چه در قالب مقاله و نقد، چه در قالب یک پست اینستاگرامی – از دل یک پرسش بنیادین می‌آید: «موسیقی چیست و چه نسبتی با فکر کردن دارد؟»
از نقد و پژوهش تا روایت‌گری موسیقایی
فعالیت‌های سعید یعقوبیان، همیشه از دل نیازها و سوالات شخصی‌اش زاده شده‌اند، اما به مرور به حوزه عمومی راه یافته‌اند. دغدغه‌های او در نقد موسیقی، به‌ویژه در دوران فعالیتش در پلتفرم رسانه‌ای Noise، به شناخت دقیق‌تری از فضای موسیقی ایران انجامیده است. نخستین نقدهای جدی او به سال ۱۳۹۰ بازمی‌گردد؛ زمانی که با نگاهی تند اما صادقانه، به نقد آثار هنرمندان می‌پرداخت.
وبلاگ شخصی‌اش در ابتدا بستری برای نوشتن درباره موسیقی بود، اما با بازخورد مثبت مخاطبان، راه او به رسانه‌های جدی‌تر باز شد. نقدهای او، گاه چالش‌برانگیز و گاه روشنگر بودند، و در رسانه نویز نقش پررنگی در شکل‌گیری جریان نقد موسیقی ایفا کردند. با این حال، به باور یعقوبیان، نقد موسیقی در ایران هنوز تأثیر چندانی بر روند تولید و سلیقه مخاطب ندارد؛ برخلاف حوزه‌هایی مثل سینما که نقد در آن‌ها جایگاه تثبیت‌شده‌تری دارد.
ایران ترومپت؛ خاطره‌ای شخصی، پروژه‌ای جمعی
یکی از پروژه‌های خاص و قابل‌توجه یعقوبیان، راه‌اندازی وبسایت ایران ترومپت بود؛ اولین منبع جامع فارسی‌زبان درباره ساز ترومپت. ایده این وبسایت از خاطره‌ای در کودکی نشأت گرفت: تماشای فیلمی که در آن یک ترومپتیست، در تنهایی، سازش را می‌نواخت و اسلحه‌اش را در جعبه ترومپت پنهان می‌کرد. همین تصویر، ذهن او را درگیر کرد تا بعدها، وقتی با این ساز آشنا شد، متوجه فقدان منابع فارسی در این زمینه شود.
ایران ترومپت با ترجمه مقالات تخصصی، دوبله ویدئوهای آموزشی و گردآوری منابع پراکنده، تبدیل به مرجعی مهم برای علاقه‌مندان این ساز شد، به‌ویژه برای هنرجویان شهرستانی که به آموزش حضوری دسترسی ندارند. گرچه به‌دلیل مشغله‌ها و پراکنده شدن تیم اولیه، فعالیت وبسایت کمرنگ شده، اما آثار آن همچنان در دسترس است.
پادکست «راه گوش»؛ آموزش از مسیر صدا
پادکست راه گوش یکی از ابتکارات شنیداری یعقوبیان است که با هدف بررسی موضوعات گوناگون موسیقی، به‌ویژه در ارتباط با ایران، راه‌اندازی شد. ایده تولید پادکست از تجربه تدریس در هنرستان دخترانه پدید آمد؛ جایی که او متوجه شد نسل جدید چندان تمایلی به خواندن مقاله و کتاب ندارد، اما به پادکست و یوتیوب گرایش دارد.
در این پادکست، بخش‌های گوناگونی همچون «راهنامه» وجود دارد که در آن موزیسین‌ها از دغدغه‌ها و شنیده‌هایشان سخن می‌گویند. حتی موضوعاتی مثل K-pop نیز در این پادکست بررسی شده‌اند؛ نه از سر علاقه به ژانر، بلکه برای پاسخ به پرسش‌هایی اجتماعی درباره گستردگی مخاطبان نوجوان این سبک.
آموزش موسیقی؛ از تکنیک تا تفکر
برای یعقوبیان، آموزش موسیقی چیزی فراتر از انتقال تکنیک‌های نوازندگی است. او وضعیت فعلی آموزش موسیقی ایرانی را بحرانی توصیف می‌کند. به باور او، گسستی تاریخی پس از انقلاب، در کنار تعطیلی آموزش همگانی، محدودیت‌ها و فرار مغزها، باعث شده نه تنها مخاطب موسیقی ایرانی کاهش یابد، بلکه خروجی‌های قابل‌توجهی نیز از این جریان آموزشی بیرون نیاید.
از نظر او، بخشی از این بحران به سطحی‌نگری هنرجویان و ضعف دانش مدرسان بازمی‌گردد. او همچنین به زوال برخی ارکان موسیقی کلاسیک ایرانی – به‌ویژه بداهه‌نوازی و آواز بدون وزن – در سال‌های اخیر اشاره می‌کند؛ حوزه‌هایی که به‌واسطه تغییر ذائقه اساتید گذشته و توجه بیشتر به قطعه‌نوازی، کم‌رمق شده‌اند.
فواصل ایرانی و چالش‌های جهانی‌سازی
از دیگر دغدغه‌های یعقوبیان، حفظ و انتقال فواصل خاص موسیقی ایرانی، مانند کرن‌ها، به نسل جدید نوازندگان است. او معتقد است این فواصل به‌دلیل سبک زندگی جدید، شهرنشینی و حذف شنیدن روزمره آن‌ها، در حال فراموشی‌اند. پروژه جهانی‌سازی موسیقی ایرانی با حذف ربع پرده‌ها، ریشه‌ای قدیمی دارد که به دهه‌های ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ شمسی بازمی‌گردد. به باور یعقوبیان، این رویکرد نه‌تنها به تضعیف عناصر موسیقایی انجامیده، بلکه باعث شده برخی مدرسان امروز حتی شناخت دقیقی از این فواصل نداشته باشند.
موسیقی میانه یا Mezzo Music؛ مرز میان کلاسیک و پاپ
در دسته‌بندی موسیقی امروز، یعقوبیان هنرمندانی چون همایون شجریان یا علیرضا قربانی را در دسته Mezzo Music یا موسیقی میانه قرار می‌دهد. این سبک، اگرچه از موسیقی کلاسیک ایرانی الهام می‌گیرد، اما از تمام ظرفیت‌های آن استفاده نمی‌کند و با افزودن عناصر سرگرم‌کننده و آسان‌فهم، برای مخاطب عام جذاب‌تر شده است.
